Y mis hwn, mae Llywodraeth Cymru yn ymgynghori ar addysg 14 i 16 o dan y Cwricwlwm i Gymru. Yma, mae Prif Weithredwr Coleg Cambria, Yana Williams, yn rhannu ei barn ar sut y gallwn wella’r cyfleoedd sydd ar gael i’r grŵp oedran hwn.
Mae’r canllawiau drafft yn:
- esbonio’r gofynion cyfreithiol ar gyfer cwricwlwm ysgol ar gyfer dysgwyr 14 i 16 oed o dan y Cwricwlwm i Gymru;
- cefnogi ysgolion i ddylunio cynnig cwricwlwm sy'n bodloni'r gofynion hynny; ac
- nodi blaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar gyfer dysgu ac addysgu ym mlwyddyn 10 a blwyddyn 11.
Fel y mae pethau ar hyn o bryd, mae’r sector colegau’n credu nad yw’r llwybrau dysgu 14-16 sydd ar gael mewn ysgolion yn cynnwys digon o wybodaeth am yr holl opsiynau sydd ar gael i ddysgwyr i roi mynediad ystyrlon iddynt at addysg alwedigaethol. Er bod y sector Addysg Bellach yn croesawu’r argymhelliad yn yr ymgynghoriad i ysgolion 'gynnal dadansoddiad cytbwys o opsiynau ar gyfer llwybrau ôl-16, gan sicrhau bod dysgwyr yn cael eu cynghori’n llawn ac yn gallu gwneud penderfyniadau gwybodus', nid yw’n ofyniad gorfodol sy’n golygu y gall ysgolion ddewis peidio derbyn yr awgrym hwn.
Fel sector, rydym yn ymdrechu i roi anghenion hirdymor dysgwyr wrth galon popeth a wnawn, felly rydym yn awyddus i bob coleg gael perthynas gref ac effeithiol ag ysgolion yn eu hardaloedd, ond mae’r dirwedd yn amrywiol. Os yw pob person ifanc 14 i 16 oed am gael darlun llawn o’u hopsiynau ôl-16, yna rhaid i ysgolion ymgysylltu’n ystyrlon â cholegau i sicrhau bod buddiannau’r dysgwyr yn cael eu bodloni.
Mae gan gyflwyno TAAU (VCSEs) y potensial i helpu i warantu mwy o ddewis ym Mlynyddoedd 10 ac 11 drwy ychwanegu cymwysterau lefel TGAU ychwanegol sy’n rhoi cyfle i ystod amrywiol o ddysgwyr gyflawni mewn gwahanol ffyrdd, ond yn y pen draw, credwn fod y llwybr i gynnig lefel uchel o gymwysterau. mae opsiynau galwedigaethol o safon yn dibynnu ar bartneriaethau gwirioneddol rhwng ysgolion a cholegau. Gall y partneriaethau hyn ddarparu llwybrau ystyrlon a fyddai’n cefnogi dilyniant yn well i lwybrau galwedigaethol a phrentisiaethau.
Yn ogystal, wrth feddwl am symud ymlaen i lwybrau galwedigaethol, rydym yn ailadrodd yn gryf ein galwad i Lywodraeth Cymru ddatblygu Strategaeth Addysg a Hyfforddiant Galwedigaethol. O 14 oed ymlaen, dylid rhoi’r cyfle i ddysgwyr gael mynediad at brofiadau galwedigaethol a ddarperir gan staff addysgu arbenigol cymwys, deuol broffesiynol gyda chyfleusterau sy’n rhoi’r profiad galwedigaethol llawn i ddysgwyr a mewnwelediad gwirioneddol i fyd gwaith. Os nad yw hyn yn wir, mae perygl gwirioneddol na fydd pobl ifanc yn gwerthfawrogi’n llawn y cyfleoedd a’r heriau y mae llwybrau gyrfa benodol yn eu darparu ac y byddant yn y pen draw yn cael eu hatal rhag ystyried addysg alwedigaethol, gan ddewis llwybr gwahanol yn lle hynny nad yw o bosibl yn wir addas ar eu cyfer yn hir dymor.
Mae’r sector Addysg Bellach wedi ymrwymo i weithio gyda’r Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil yn ogystal â Llywodraeth Cymru i ddarparu’r cyfleoedd a’r profiadau dysgu gorau i holl ddysgwyr Cymru, ac mae’n credu y bydd ymgysylltu ystyrlon rhwng ysgolion a cholegau yn sail i’r ymrwymiad hwn.
Gwybodaeth Bellach
Ymgynghoriad Llywodraeth Cymru
Addysg 14 i 16 o dan y Cwricwlwm i Gymru
Mai 2024
Ymateb Ymgynghoriad ColegauCymru
Addysg 14-16 o dan y cwricwlwm newydd
8 Mai 2024
Adroddiad Llywodraeth Cymru
Adolygiad o gymwysterau galwedigaethol yng Nghymru
Sharon Lusher, Medi 2023
Amy Evans, Swyddog Polisi
Amy.Evans@ColegauCymru.ac.uk
