Mae Grŵp Cydraddoldeb ac Amrywiaeth ColegauCymru yn bodoli i gydweithio i gyfrannu at ddatblygu cydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant ar draws y sector. Mae hyn yn cynnwys sut y gall y sector addysg bellach gefnogi’r gwaith o gyflawni agenda Cymru Wrth-hiliol Llywodraeth Cymru.
Mae’r Grŵp yn gweithio i feithrin partneriaethau rhwng colegau, yn ogystal â sefydliadau eraill, i ddysgu oddi wrth ei gilydd a rhannu arfer gorau, tuag at wneud addysg bellach yn fwy cyfartal ac amrywiol. Ym mis Mawrth 2024, cynhaliodd y Grŵp ddau weithdy i gefnogi colegau gyda’u Cynlluniau Cydraddoldeb Strategol, a oedd yn cynnwys cyfraniadau gwerthfawr gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (EHRC) ac Archwilio Cymru. Mae ColegauCymru yn parhau i fod yn ddiolchgar i Lywodraeth Cymru am gefnogi gwaith y sector ar gydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant.
Yma, mae Cydlynydd Cydraddoldeb ac Amrywiaeth Coleg Cambria, Alice Churm, yn rhannu ei barn am ddigwyddiad Gogledd Cymru.
“Roedd y Gweithdy Cydraddoldeb a drefnwyd gan ColegauCymru yng Ngogledd Cymru yn ddigwyddiad gwych a roddodd gyfle craff a rhagweithiol i ni gasglu syniadau a blaenoriaethau ar gyfer cydraddoldeb mewn addysg bellach yng Nghymru. Clywsom gan amrywiaeth o gyfranwyr, a siaradodd ag angerdd a mewnwelediad i’w harbenigedd ar gydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant.
Agorodd Robert Moore o Rwydwaith Cydraddoldeb Hiliol Gogledd Cymru’r diwrnod gan fanylu ar ei brofiad o ymgyrchu dros gydraddoldeb hiliol yng Ngogledd Cymru. Soniodd am bwysigrwydd blaenoriaethau Gogledd Cymru ar yr agenda, sy’n darparu cyd-destun gwych i fynd i’r afael â chydraddoldeb yng nghyd-destun Gogledd Cymru.
Rhoddodd Ruth Coombs, Pennaeth EHRC Cymru, drosolwg o’r adroddiad ‘Monitor Cydraddoldeb a Hawliau Dynol: A yw Cymru’n Decach?’. Roedd hyn yn dangos i ni'r blaenoriaethau traws gwlad ar gyfer Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant (EDI), a dealltwriaeth o'r cyd-destun addysgol penodol a nodwyd yn yr adroddiad. Roedd yr holl ddata a amlygwyd gan Ruth yn graff i mi a bydd yn defnyddio'r adroddiad i osod ein blaenoriaethau.
Siaradodd Wayne Vincent, Pennaeth Strategaeth a Chynllunio Busnes ar gyfer y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol, â ni drwy Ddyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus (PSED), gan roi cipolwg inni ar yr hyn y mae’r PSED yn ei olygu, a’r hyn y mae’n ei olygu i roi “sylw dyledus”. Roedd hyn yn ddefnyddiol i ddeall sut rydym yn gweithredu PSED ac yn hyrwyddo ymwybyddiaeth ohoni ar draws ein sefydliadau.
Yna siaradodd Rheolwr Archwilio Archwilio Cymru, Mark Jeffs, â ni am eu hadolygiad o Asesiadau o’r Effaith ar Gydraddoldeb (Asesiadau EG) ac argymhellion ar gyfer gwella. Rhoddodd y sesiwn hon lawer i mi fyfyrio arno, o ran sut y gallwn wella Asesiadau EG yng nghyd-destun ein coleg, gan archwilio sut i ymgysylltu â phobl â nodweddion gwarchodedig o fewn ein Hasesiadau EG.
Ymunodd ein Swyddogion Cydraddoldeb Myfyrwyr Coleg Cambria â ni wedyn: Max Williams (Swyddog Myfyrwyr LHDTC+), Enrique Manzano (Swyddog Myfyrwyr Lleiafrifoedd Ethnig) a Micah Hampton (Swyddog Myfyrwyr Aml-iaith). Cadeiriais drafodaeth am eu profiadau o hunaniaeth a beth arall y gall colegau ei wneud i gefnogi cydraddoldeb. Buont yn trafod yr angen i hybu ymwybyddiaeth, gwybodaeth ac addysg ynghylch cydraddoldeb, a rhoi mannau diogel i fyfyrwyr fod nhw eu hunain. Roedd clywed am yr effaith ar ddysgwyr yn gyfle hyfryd i weld pam rydym yn gwneud y gwaith hwn, a sut mae myfyrwyr yn teimlo amdano.
Yna cynhaliodd Prif Weithredwr Coleg Cambria, Yana Williams, drafodaeth am flaenoriaethau ar gyfer EDI mewn addysg bellach. Rhoddodd y sesiwn hon fan agored i ni drafod y materion allweddol. Un o themâu ein diwrnod oedd casglu data ystyrlon, a rhoi lle ar gyfer ‘straeon’ a ‘theimladau’ o gydraddoldeb. Mwynheais y cyfle i rannu ein holl waith o fewn yr Arolwg LIFE sy'n gwneud hyn, ac archwilio sut i drwytho llais y rhai sydd â phrofiad byw i mewn i waith EDI.
Roedd siarad yn agored am EDI ar draws gwahanol sefydliadau a cholegau yn werthfawr ac yn effeithiol. Buom yn canolbwyntio ar ddulliau cadarnhaol ar gyfer y dyfodol, a gadewais y diwrnod yn bersonol wedi fy ysbrydoli am symudiadau newydd a chyffrous tuag at sector addysg bellach teg. Roeddwn i wir yn gwerthfawrogi cael y cyfle hwn i rannu gwybodaeth, teimlad a mewnwelediad, ac rydw i'n gyffrous am fwy o drafodaethau a diwrnodau fel hyn."
Alice Churm 
Alice Churm (Hi) yw’r Cydlynydd Cydraddoldeb ac Amrywiaeth yng Ngholeg Cambria yng Ngogledd-ddwyrain Cymru. Yn ei rôl mae’n cynnig cyngor ac arweiniad i’r coleg ar faterion cydraddoldeb, ac yn goruchwylio prosiectau i gefnogi EDI yng Ngholeg Cambria a thu hwnt, gan gynnwys mynd i’r afael â cham-drin cymheiriaid, a chefnogi pobl ifanc LHDTC+. Gellir cysylltu ag Alice yn Alice.Churm@Cambria.ac.uk
Gwybodaeth Bellach
Cydraddoldeb, Amrywiaeth a Chynhwysiant ColegauCymru
Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol
Monitor Cydraddoldeb a Hawliau Dynol 2023: A yw Cymru'n Decach?
Tachwedd 2023
Amy Evans, Swyddog Polisi
Amy.Evans@ColegauCymru.ac.uk
